กลไกการหดตัวของกล้ามเนื้อ

กลไกการหดตัวของกล้ามเนื้อ

การหดตัวของกล้ามเนื้อแบ่งได้เป็น 2 ชนิด คือ
       1. การหดตัวแบบแรงตึงกล้ามเนื้อคงที่ (Isotonic contraction) เป็นการหดตัวโดยที่แรงในการหดตัวไม่มีการเปลี่ยนแปลง แต่กล้ามเนื้อหดสั้นลง การหดตัวแบบนี้เกิดขึ้นเนื่องจากนำหนักของสิ่งของที่ยกน้อยกว่าแรงที่กระทำจึงทำให้เกิดการทำงานได้ เช่น การหดตัวของกล้ามเนื้อแขนเพื่อพยายามยกของน้ำหนัก 0.5 กิโลกรัม ขึ้นจากพื้น จะมีการหดตัวของกล้ามเนื้อต้นแขน แต่ความตึงตัวของกล้ามเนื้อไม่เปลี่ยนแปลง ผลออกมาจะได้งานเพราะวัตถุเคลื่อนที่ได้
       2. การหดตัวแบบความยาวคงที่ (Isometric contraction) เป็นการหดตัวโดยที่ความยาวของกล้ามเนื้อไม่เปลี่ยนแปลง แต่แรงในการหดตัวของกล้ามเนื้อเปลี่ยนไป เกิดขึ้นเนื่องจากน้ำหนักของสิ่งของที่ยกมีมากกว่าแรงในการยก เช่น การหดตัวของกล้ามเนื้อแขนที่จะยกของน้ำหนัก 20 กิโลกรัมขึ้นจากพื้น ซึ่งไม่สามารถจะยกขึ้นได้ ทำให้มีการออกแรงมาก และมีการหดตัวของกล้ามเนื้อมากการหดตัวแบบความยาวคงที่ จะทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรงคือมีการเพิ่มความตึงตัวของกล้ามเนื้อ เช่น การยกน้ำหนักค้างไว้ (Weight lifting)
        ในสภาพจริงขณะที่มนุษย์ทำงานหรือเคลื่อนไหว จะมีการหดรัดของกล้ามเนื้อทั้งสองแบบ (Mixed contraction) เช่น การยกของที่ไม่หนักขึ้นจากพื้น กล้ามเนื้อแขนจะต้องมีแรงตึงกล้ามเนื้อมากขึ้น โดยไม่มีการหดตัวช่วงนี้เป็นการหดตัวแบบความยาวกล้ามเนื้อคงที่ เมื่อกล้ามเนื้อมีแรงดึงเพิ่มขึ้นมีมากกว่าน้ำหนักของสิ่งของที่จะยก ก็จะมีการหดตัวแบบแรงตึงกล้ามเนื้อคงที่และตามมาวัตถุก็จะถูกยกขึ้นจากพื้น การหดตัวของกล้ามเนื้อจะแรงมากหรือน้อยเป็นสัดส่วนสัมพันธ์กับแรงตึงกล้ามเนื้อ คือ ถ้าแรงตึงกล้ามเนื้อมาก การหดตัวของกล้ามเนื้อจะหดตัวได้มาก ถ้ากล้ามเนื้อมีแรงตึงกล้ามเนื้อน้อย การหดตัวจะลดลง จากการทดลองตรวจสอบการทำงานของกล้ามเนื้อ พบว่าแรงตึงกล้ามเนื้อมีความสัมพันธ์กับความยาวของกล้ามเนื้อ (Length tension relationship)

กลไกการหดตัวของกล้ามเนื้อ

1. เมื่อเกิดสัญญาณไฟฟ้ากล้ามเนื้อ (Muscle Action Potential) Sarcoplasmic Reticulum ซึ่งเป็นที่เก็บแคลเซี่ยม จะหลั่งแคลเซียมออกมา

2. แคลเซี่ยมทำหน้าที่ 2 อย่าง

- ไปจับกับ Tn – C ของ Actin ทำให้เกิดการเปิดตำแหน่ง Active Site

- ไปจับที่หัว Myosin (Myosin Head) ซึ่งไปกระตุ้นแอนไซม์สำคัญชื่อ Myosin ATPase ณ บริเวณนั้นให้สลาย ATP ออกเป็นพลังงาน

4. หัวของ Myosin ไปจับกับ Actin เกิดเป็น Actin – Myosin Crossbridge

5. พลังงานจาก ATP ทำให้เกิดการตึง Actin เข้าหา Myosin โดยอาศัยการงอพับได้ของ Mysin Head เกิดกระบวนการที่เรียกว่า Sllding Fllament Theory

สิ่งที่เกิดขึ้นขณะกล้ามเนื้อหดตัว 1. แรงที่เกิดขึ้นมาจากการหดสั้นโดยการดึง Actin จาก 2 ปลายของ Sarcomere เข้าหา Myosin 2. แรงหดตัวของกล้ามเนื้อเป็นแรงดึง (Pull) ทั้งสิ้น ไม่ใช่แรงผลัก (Push) 3. ความยาวของ Thick (Myosin) และ Thin (Actin) Filament ไม่เปลี่ยนแปลง

4. ความยาวของ Sarcomere สิ้นลง เครดิต:  http://www.promma.ac.th/main/biology/web/p4.htm http://www.bcnlp.ac.th/Anatomy/page/apichat/muscular/page/contraction.html http://www.ipecp.ac.th/ipecp.ac.th/cgi-binn/Physio/unit1/content1-4.htm

การเสริมสร้างกล้ามเนื้อ:การออกกำลัง

การเสริมสร้างกล้ามเนื้อ

"กล้ามเนื้อเป็นอีกอวัยวะหนึ่งของร่างกายที่มีความสามารถพิเศษในการเพิ่มขนาดและปริมาณได้อย่างน่ามหัศจรรย์"

"กล้ามเนื้อ" มีความสามารถในการปรับตัวไปตามระดับปริมาณที่เหมาะสมขึ้นกับการใช้งานได้โดยไม่จำกัดเพศหรือวัย การออกกำลังกายด้วยการยกน้ำหนักหรือใช้แรงต้าน (strengthening or resistant exercise) อย่างถูกวิธีตามหลักวิทยาศาสตร์การกีฬา (Sports Science) จะทำให้กล้ามเนื้อสามารถเพิ่มขนาด (muscle hypertrophy) เพิ่มความทนทาน (muscle endurance) เพิ่มความแข็งแรง (muscle strength) และเพิ่มพละกำลัง (power) ร่วมกับการมีสัดส่วนของอาหารที่มีปริมาณโปรตีนมาก เพียงพออย่างเหมาะสม จะช่วยส่งผลให้การฝึกกล้ามเนื้อมีคุณสมบัติดังกล่าว ได้ตามความต้องการ

หลักการฝึกเสริมสร้างกล้ามเนื้อ

การเสริมสร้างกล้ามเนื้อทำได้โดยอาศัยหลักการฝึกเพื่อการเสริมสร้างและการเพิ่มสมรรถภาพทางกาย (body conditioning and performance) ซึ่งประกอบด้วยหลักการดังนี้
1.หลักการให้น้ำหนักหรือแรงที่มากกว่าปกติ (Overload)				2. หลักความแตกต่างระหว่างบุคคล
น้ำหนักหรือแรงที่มากกว่าปกติเป็นสิ่งเร้าที่ช่วยกระตุ้น ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและปรับตัวทางสรีรวิทยาในกล้ามเนื้อ เช่น กล้ามเนื้อจะมีขนาดเพิ่มขึ้น มีแรงยกสิ่งของที่มีน้ำหนักมากได้				กล่าวคือ แต่ละคนย่อมแตกต่างกันทั้งด้านพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ทำให้ผลของการฝึกในลักษณะเดียวกัน อาจได้ผลไม่เท่ากันหรือตอบสนองต่อการฝึกแตกต่างกันไป
3.หลักการเพิ่มอย่างต่อเนื่อง (Progression)				แม้ว่าการให้น้ำหนักหรือแรงที่มากกว่าปกติจะทำให้กล้ามเนื้อเกิดการเปลี่ยนแปลง ดังกล่าวแล้ว แต่การให้น้ำหนักหรือแรงที่มากกว่าปกตินี้ ต้องทำอย่างเหมาะสมและค่อยเป็นค่อยไป โดยคำนึงถึงเรื่องกรอบเวลาการฝึกด้วย
หลักการฝึกอย่างต่อเนื่องและเหมาะสมนี้ รวมถึงการให้เวลากล้ามเนื้อได้ฟื้นตัวหลังจากฝึกอย่างหนักและต่อเนื่อง เราควรคำนึงไว้เสมอว่า ร่างกายต้องการเวลาพักผ่อนหลังจากตรากตรำทำงานหนักฉันใด กล้ามเนื้อก็ต้องการพักผ่อนและฟื้นตัวหลังจากเราให้มันฝึกงานหนักแล้วฉันนั้น การใช้งานกล้ามเนื้อหนัก ๆ โดยไม่ปล่อยให้กล้ามเนื้อได้พักบ้างเลย จะเป็นเหตุให้เกิดแผลทั้งทางกาย (กล้ามเนื้อบาดเจ็บ) และแผลทางใจ (ความเครียด ความวิตกกังวล) พาลให้ไม่อยากฝึกเสริมสร้างกล้ามเนื้ออีกต่อไป
เทคนิคการฝึกกล้ามเนื้อ				ตารางช่วยคำนวณ 1RM
ก่อนเริ่มการฝึกกล้ามเนื้อ ควรมีการประเมินความแข็งแรงของกล้ามเนื้อในแต่ละมัด ด้วยหาค่าน้ำหนักที่กล้ามเนื้อนั้นจะยกได้มากที่สุดในครั้งเดียว (repetition maximum) ด้วยการลองยกน้ำหนักที่คาดว่าจะยกได้ประมาณ 4-10 ครั้ง แล้วยกต่อไม่ไหวใช้จำนวนครั้งยกได้จริงหาค่า repetition factor ในตารางค่า repetition factor เพื่อนำไปคูณกับปริมาณน้ำหนักที่เลือกมา จะได้ค่าน้ำหนักสูงสุดที่ยกได้ในครั้งเดียว (1RM) เช่น เลือกน้ำหนักที่ยก 5 กิโลกรัม ยกน้ำหนักได้ 6 ครั้งเท่านั้น ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมัดนั้นที่จะยกน้ำหนักได้สูงสุด (1RM) คือ 5 x 1.20 = 6 กิโลกรัม          เมื่อหาค่าน้ำหนักสูงสุดของกล้ามเนื้อแต่ละมัดที่จะฝึกและจดบันทึกไว้ ให้เลือกผลลัพธ์ของการฝึกกล้ามเนื้อชนิดที่ต้องการ เปลี่ยนแปลงการฝึกตามระดับความหนักของน้ำหนักสูงสุด (%RM) จำนวนครั้งที่ยก (repetition) และจำนวนชุดของการยก (set) ระยะพักระหว่างชุด (rest time) ดังในตารางเปรียบเทียบวิธีการฝึกกล้ามเนื้อที่แสดงไว้ เมื่อได้ทำการฝึกไปประมาณ 4-6 สัปดาห์ ควรจะทำการหาค่าน้ำหนักสูงสุด (1RM) ใหม่ เพราะกล้ามเนื้อที่ฝึกจะแข็งแรงขึ้น เนื่องจากมีการปรับตัวตามผลของการฝึกแล้ว ควรมีการปรับน้ำหนักเพิ่มขึ้นใหม่ให้มีความแข็งแรงของกล้ามเนื้อเพิ่มขึ้นเป็นลำดับ       สำหรับคนที่กำลังจะเริ่มการฝึกความแข็งแรงของกล้ามโดยไม่เคยทำมาก่อน ควรเริ่มจากการฝึกระดับเบา เพื่อเพิ่มความทนทานของกล้ามเนื้อก่อน แล้วจึงค่อยปรับเปลี่ยนน้ำหนักและจำนวนครั้งให้ได้ผลลัพธ์ต่าง ๆ ตามที่ต้องการในแต่ละสัปดาห์ ไม่ควรเพิ่มน้ำหนักอย่างรวดเร็วเกินไป เพราะอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อกล้ามเนื้อจนต้องพักรักษาตัวเป็นเวลานาน เป็นการรบกวนความก้าวหน้าของการฝึกในที่สุด				ครั้งที่ยกได้	Repetition Factor
				1	1.00
				2	1.07
				3	1.10
				4	1.13
				5	1.16
				6	1.20
				7	1.23
				8	1.27
				9	1.32
				10	1.36
				11	1.40
				12	1.43
ตารางเปรียบเทียบเทคนิควิธีการฝึกกล้ามเนื้อชนิดต่างๆ
ระดับความหนัก	ผลลัพธ์	% 1RM	ครั้งที่ยก	เซท	ระยะพัก
หนัก	Power	80	1-3	3-6	2-4 นาที
หนัก	Strength	80-90	3-8	3-6	2-4 นาที
ปานกลาง	Hypertrophy	70-80	8-12	3-6	30-90 วินาที
เบา	Muscular endurance	ุ60-70	12-15+	2-3	น้อยกว่าหรือเท่ากับ 30 วินาที
อาหารและโภชนาการเพื่อการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ
ดังได้กล่าวแล้วข้างต้นว่า การเสริมสร้างกล้ามเนื้อนอกจากต้องใช้วิธีที่ถูกต้องตามหลักการแล้ว ยังต้องคำนึงถึงเรื่องอาหารการกินอีกด้วย ผู้ที่กำลังฝึกเสริมสร้างกล้ามเนื้อ ควรได้รับพลังงานจากอาหารที่หลากหลายและมากกว่าปกติ เนื่องจาก ร่างกายต้องใช้พลังงานที่เพิ่มขึ้น เพื่อกระบวนการสร้างเสริมและกระบวนการทางชีวเคมีในเซลล์กล้ามเนื้อ      สารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต ซึ่งพบได้ในอาหารจำพวกแป้ง ข้าว น้ำตาล จะเป็นแหล่งพลังงานสำคัญอันดับต้นในการฝึกเสริมสร้างกล้ามเนื้อ ยิ่งเราฝึกหนักและนานเท่าไหร่ ร่างกายยิ่งต้องการคาร์โบไฮเดรตสะสมในรูปสารไกลโคเจน (Glycogen) เพื่อให้พลังงานแก่กล้ามเนื้อมากเท่านั้น ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการแนะนำว่า ร่างกายควรได้รับสารอาหารคาร์โบไฮเดรตอย่างน้อยวันละ 500-600 กรัม เพื่อรักษาระดับไกลโคเจนให้อยู่ในระดับสูงอย่างเหมาะสม      สำหรับสารอาหารโปรตีนก็มีความจำเป็นต่อการเสริมสร้างและซ่อมแซมกล้ามเนื้อที่สึกหรอ โปรตีนที่ร่างกายควรได้รับ ควรเป็นโปรตีนคุณภาพสูงซึ่งส่วนใหญ่ได้จากสัตว์ เช่น ไข่และน้ำนม การได้รับโปรตีนในปริมาณที่สูงมากพอจะทำให้กล้ามเนื้อที่ได้รับการฝึกมีประสิทธิภาพสูงสุดในการเสริมสร้างและเพิ่มขนาดได้อย่างเต็มที่ อย่างไรก็ตาม ควรรับประทานตามปริมาณที่แนะนำ ไม่ควรบริโภคเกินกำหนด เพราะร่างกายจะต้องทำงานหนักในการกำจัดของเสียและส่วนเกินของโปรตีน จนอาจทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพได้      สารอาหารที่จำเป็นอีกประเภท คือ ไขมัน ซึ่งเป็นสารอาหารที่ให้พลังงานสูง แต่ร่างกายต้องการปริมาณไม่มาก ไขมันที่ร่างกายควรได้รับ คือ ไขมันไม่อิ่มตัว      สารอาหารอื่น ๆ ที่ไม่ให้พลังงานแต่มีความสำคัญต่อการทำงานหรือการขับเคลื่อนกลไลการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ได้แก่ วิตามิน เกลือแร่ และน้ำ สารอาหารจำพวกวิตามินและเกลือแร่พบได้ตามอาหารประเภทต่าง ๆ รวมถึงผักและผลไม้ การรับประทานผักและผลไม้เป็นประจำ นอกจากทำให้ร่างกายได้รับวิตามินและเกลือแร่แล้ว ยังช่วยป้องการอาการท้องผูกได้อีกด้วย สำหรับน้ำนั้น ควรดื่มเป็นปกติวันละอย่างน้อย 8-10 แก้ว แต่เมื่อฝึกเสริมสร้างกล้ามเนื้อหรือออกกำลังกาย ควรดื่มน้ำก่อนฝึกสัก 2 แก้ว และสามารถจิบน้ำได้เป็นระยะ ๆ ขณะฝึกทุก ๆ 15-20 นาที ทั้งนี้ ยังควรดื่มน้ำเพื่อช่วยชดเชยน้ำที่เสียไปหลังการฝึกออกกำลังกายเสมอ เครดิต: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=93546

การเสริมสร้างกล้ามเนื้อ:อาหาร

อาหารที่ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ

ปลา

ปลาเป็นแหล่งโปรตีนที่ดี และโดยเฉพาะในปลาทะเลยังมีกรดไขมันจำพวกโอเมกา-3 และโอเมกา-6 สูงอีกด้วย กรดไขมันโอเมกา-3 นั้นมีคุณสมบัติช่วยต้านการอักเสบในเนื้อเยื่อต่างๆ และช่วยชะลอการทำลายมวลกล้ามเนื้อ

เนื้อไม่ติดมัน

เนื้อแดงไม่ติดมัน เช่น เนื้อหมู เนื้อวัว เป็นต้น เนื้อไก่หรือเนื้อสัตว์ปีก (ไม่มีหนัง) เนื้อปลา หรือโปรตีนจากธัญพืช เช่น ถั่วเหลือง โปรตีนเกษตรสำเร็จรูป (แต่ถ้ารับประทานโปรตีนจากพืชเพียงอย่างเดียว ควรกินอาหารเสริมวิตามินบี 12 ด้วย)

ไข่

ไข่เป็นอาหารที่มีโปรตีนที่มีประโยชน์สูง และราคาไม่แพงมากนักเมื่อเทียบกับแหล่งอาหารโปรตีนอื่นๆ แต่ถ้าในกรณีที่มีปัญหาคอลสเตอรอลสูง อาจลดปริมาณการรับประทานไข่แดง ส่วนไข่ขาวสามารถรับประทานได้

ควินัว (Quinoa)

เป็นพืชที่ปลูกกันในแถบอเมริกาใต้ มีคุณค่าทางโภชนาการดีเยี่ยม มีโปรตีน ธาตุเหล็กและโพแทสเซียมสูง ในบ้านเราอาจจะหากินได้ยาก อาหารที่ใกล้เคียงกับควินัวในบ้านเรา คือ การกินข้าวกล้องน่วมกับกินผักใบเขียว เช่น ปวยเล้ง

คอทเทจชีส (Cottage cheese)

ชีสชนิดนี้มีไขมันต่ำและโปรตีนสูง จึงเหมาะสำหรับเป็นอาหารเสริมกล้ามเนื้อ หรืออาจรับประทานผลิตภัณฑ์จากนมที่มีไขมันต่ำ เช่น โยเกิร์ตไขมันต่ำรสธรรมชาติ นมไขมันต่ำ หรือนมถั่วเหลืองแทน

เครดิต: http://www.goodlywomen.com/2011/10/04/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD/

http://www.thairath.co.th/media/content/2012/02/09/237114/hr1667/630.jpg

http://www.tatgreenheart.com/wp-content/uploads/2010/05/awb_image2032552151858.jpg

แอนตาโกนิซึม:Antagonism

แอนตาโกนิซึม (Antagonism) หมายถึง การทำงานของกล้ามเนื้อคู่หนึ่งที่ทำงานตรงข้ามกัน คือ ถ้ากล้ามเนื้อหนึ่งหดตัว กล้ามเนื้ออีกตัวหนึ่งก็จะคลายตัว การทำงานแบบ Antagonism สามารถพบได้ทั่วไปในสิ่งมีชีวิตหลายชนิด เช่น ในคน การยืดเหยียดแขนโดยอาศัยการหดคลายแบบตรงข้ามกันของกล้ามเนื้อ Biceps และ Triceps ในแมลงด้านการกระพือปีกก็เป็น Antagonism เช่นกันระหว่างกล้ามเนื้อยึดอกส่วนนอกและกล้ามเนื้อตามยาว

กล้ามเนื้อส่วนที่ทำงานไปในทางเดียวกับการเคลื่อนที่จะเรียกว่า Agonist ส่วนที่ทำงานตรงข้ามจะเรียกว่า Antagonist

ชนิดของกล้ามเนื้อ

กล้ามเนื้อ (Muscle) เป็นเนื้อเยื่อที่หดตัวได้ในร่างกาย ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวโดยทำงานร่วมกับระบบโครงกระดูก เปลี่ยนแปลงมาจากเมโซเดิร์ม (mesoderm) ของชั้นเนื้อเยื่อในตัวอ่อน และเป็นระบบหนึ่งของร่างกายที่สำคัญต่อการเคลื่อนไหวทั้งหมดของร่างกาย แบ่งเป็น 3 ชนิด คือ

1.  กล้ามเนื้อลาย ( skeletal  muscle )  เป็นกล้ามเนื้อชนิดเดียวที่ยึดเกาะกับกระดูก (bone) โดยเอ็นกล้ามเนื้อ (tendon) ทำหน้าที่เคลื่อนไหวโครงกระดูกเพื่อการเคลื่อนที่ของร่างกายและเพื่อรักษาท่าทาง (posture) ของร่างกาย การควบคุมการคงท่าทางของร่างกายอาศัยรีเฟล็กซ์ (reflex) ที่อยู่นอกอำนาจจิตใจ ประกอบด้วยเซลล์ที่มีลักษณะเป็นทรงกระบอกยาว เรียกว่า เส้นใยกล้ามเนื้อ ( muscle fiber )  อยู่รวมกันเป็นมัด เซลล์แต่ละเซลล์ในเส้นใยกล้ามเนื้อจะมีหลายนิวเคลียส  และในเส้นใยกล้ามเนื้อแต่ละเส้นจะประกอบด้วยมัดของเส้นใยฝอย หรือเส้นใยกล้ามเนื้อเล็ก ( myofibrils ) ที่มีลักษณะเป็นท่อนยาวเรียงตัวตามแนวยาว ภายในเส้นใยฝอยจะประกอบด้วยเส้นใยเล็กๆ เรียกว่า ไมโอฟิลาเมนท์ ( myofilament ) ไมโอฟิลาเมนต์ประกอบด้วย      
โปรตีน 2 ชนิด คือ ไมโอซิน ( myosin ) และแอกทิน ( actin ) ไมโอซินมีลักษณะเป็นเส้นใยหนาส่วนแอกทินเป็นเส้นใยที่บางกว่า การเรียงตัวของไมโอซินและแอกทินอยู่ในแนวขนานกัน ทำให้เห็นกล้ามเนื้อเป็นลายขาวดำสลับกัน

ถ้าดูด้วยกล้องจุลทรรศน์จะมองเห็นเป็นแถบลาย สีเข้ม สีอ่อนสลับกันเห็นเป็นลายตามขวาง แต่ละเซลล์มีหลายนิวเคลียส การทำงานอยู่ภายใต้การควบคุมของจิตใจ ( voluntary muscle ) ต้องมีคำสั่งจากประสาทกลางมาควบคุม เรียกการทำงานของกล้ามเนื้อลายที่ต้องอาศัยประสาทว่า Neurogenic contraction เช่น กล้ามเนื้อที่ แขน ขา หน้า ลำตัว เป็นต้น

กล้ามเนื้อจะทำงานประสานกัน คือ ถ้ากล้ามเนื้อมัดหนึ่งหดตัว กล้ามเนื้ออีกมัดหนึ่งจะคลายตัวทำให้กระดูกสามารถเคลื่อนไหวได้ เช่น การงอแขนหรือเหยียดแขนได้ เนื่องมาจากการหดตัวและคลายตัวของกล้ามเนื้อด้านนอกที่เรียกว่า กล้ามเนื้อไบเซฟ ( bicep muscle ) และกล้ามเนื้อท้องแขนด้านในที่เรียกว่า กล้ามเนื้อไตรเซฟ ( tricep muscle) ทำงานตรงกันข้าม การทำงานของกล้ามเนื้อในลักษณะนี้เรียกว่า Antagonistic muscle

2.  กล้ามเนื้อเรียบ ( smooth  muscle )  เป็นกล้ามเนื้อที่ไม่มีลายตามขวาง  ประกอบด้วยเส้นใยกล้ามเนื้อเรียบ ที่มีลักษณะแบนยาวแหลมหัวแหลมท้าย (รูปกระสวย) ภายในเซลล์มีนิวเคลียสอันเดียวตรงกลาง  ใยแอกทินและไมโอซินของกล้ามเนื้อเรียบจะอยู่รวมกันอย่างไม่เป็นระเบียบและมองเห็น เป็นรูปร่างไม่ชัดเจน จึงทำให้เห็นเป็นลายไม่ชัดเจน จึงเรียกว่า กล้ามเนื้อนี้ว่ากล้ามเนื้อเรียบ ทำงานอยู่นอกอำนาจจิตใจ ( involuntary  muscle ) เรียกการทำงานของกล้ามเนื้อเรียบที่ทำงานด้วยตัวเอง ไม่ต้องมีคำสั่งจากประสาทกลางมาควบคุมว่า Myogenic contraction แต่อยู่ภายใต้ การควบคุมของระบบประสาทอิสระ (Autonomie Nervous System) มีหน้าที่ ควบคุมการทำงานของอวัยวะย่อยอาหาร และอวัยวะภายใน ต่างๆ เช่น ลำไส้ กระเพาะอาหาร อวัยวะสืบพันธุ์ มดลูก เส้นเลือดดำ ฯลฯ

กล้ามเนื้อเรียบมีโปรตีนที่ละลายน้ำได้ (Water-soluble) น้อยกว่ากล้ามเนื้อลาย กล้ามเนื้อเรียบมีไอออน ที่สำคัญๆ คือ K+ และ Ca++น้อยกว่าในกล้ามเนื้อลายแต่มี Na++สูงกว่า

              3.  กล้ามเนื้อหัวใจ ( cardiac  muscle )  เป็นกล้ามเนื้อของหัวใจโดยเฉพาะ  ประกอบด้วยเส้นใยกล้ามเนื้อหัวใจ ซึ่งมีรูปร่างเฉพาะที่เป็นกิ่งสาขาโดยจะประกอบด้วยเส้นใยลำต้นซึ่งมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กกว่าเส้นใยกล้ามเนื้อโครงร่าง และส่วนของเส้นใยที่ เป็นสาขาก็มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กกว่าเส้นใยลำต้น กล้ามเนื้อหัวใจประกอบด้วยเส้นใยฝอยแอกทิน และไมโอซินเรียงกันเป็นกลุ่ม หนาแน่นซึ่งมองเห็นได้ชัดกว่าในกล้ามเนื้อเรียบ รูปร่างเซลล์จะมีลายตามขวางและมีนิวเคลียสหลายอัน มีเส้นใยฝอย แอกทินและไมโอซินที่เรียงตัวสลับอยู่ด้วยกันเหมือนกล้ามเนื้อลาย  แต่แยกเป็นแขนงและเชื่อมโยงติดต่อกันกับเซลล์ข้างเคียง  การทำงานอยู่นอกอำนาจจิตใจเช่นเดียวกับกล้ามเนื้อเรียบ

กล้ามเนื้อหัวใจ (cardiac muscle) เป็นกล้ามเนื้อที่มีคุณสมบัติพิเศษแตกต่าง จากกล้ามเนื้ออื่น กล้ามเนื้อหัวใจมีการทำงานหรือเต้นเป็นจังหวะตลอดเวลาไม่หยุดตั้งแต่ เริ่มมีชีวิตจนกระทั่งสัตว์ตาย โดยเซลล์กล้ามเนื้อนี้มีแขนงไปประสานกับแขนงของเซลล์ใกล้เคียง เซลล์ทั้งหมดจึงหดตัวพร้อมกัน และหดตัวเป็นจังหวะตลอดชีวิต ควบคุมโดยระบบประสาทอัตโนมัติ

เครดิต:

http://student.nu.ac.th/u46410452/lesson2.htm

http://www.med.cmu.ac.th/dept/vascular/human/lesson/lesson6.php#muscle

http://www.promma.ac.th/main/biology/web/p4.htm

http://www.nsru.ac.th/e-learning/meattech/lesson/less2

http://www.med.cmu.ac.th/dept/vascular/human/lesson/lesson6.php#muscle

http://devilbio501.exteen.com/20070717/muscular-tissue